هر واتِ ذخیره‌شده، سپری در برابر تاریکی است. آن لامپ اضافه که در خلوت خانه می‌سوزد، آن کولری که بر یخساز ۱۸ درجه پافشاری می‌کند، و آن لباسشویی که در اوج مصرفِ عصرگاهی به کار می‌افتد، در مقیاس میلیونی، شبکه فرسوده را به زانو درمی‌آورد.
آمار‌های وزارت نیرو گواهی می‌دهد: هر درجه افزایش دمای کشور، ۱۸۰۰ مگاوات به مصرف برق می‌افزاید، رقمی که در استان‌های گرمسیر چون خوزستان به ۲۵۰۰ مگاوات می‌رسد. تنها در تیرماه امسال، افزایش ۳. ۳ درجه‌ای دما، بارِ معادل ۶۰۰۰ مگاوات بر دوش شبکه تحمیل کرد، فشاری که پاسخش خاموشی‌های گسترده در شیراز، بوشهر و اهواز بود. پنج اقدام ساده، معجزه می‌آفریند:
۱. کولر: مرز حیاتی ۲۵ درجه– هر درجه افزایش دما ۶٪ صرفه‌جویی می‌آورد (تنظیم ۱۸→۲۵°C = ۴۲٪ کاهش مصرف! )
۲. ساعات طلایی (۱۲-۱۶ و ۱۹-۲۳) – پرهیز از روشن‌کردن لباسشویی (۲۵۰۰ وات)، اتو (۲۲۰۰ وات) و سیستم‌های گیمینگ (۳۰۰ وات)
۳. یخچال: تنظیم هوشمند – دمای طبقه اصلی روی ۴°C (نه ۲°C) و فریزر روی -۱۸°C (نه -۲۵°C) تا ۱۲٪ صرفه‌جویی
۴. انقلاب خاموش تجهیزات – جایگزینی کولر‌های معمولی با اینورتر (۴۰٪ صرفه‌جویی) و یخچال‌های فرسوده با مدل‌های +++A (۶۰٪ کاهش مصرف)
۵. معجزه ارزان عایق‌بندی – نصب درزگیر پنجره (کاهش ۲۵٪ اتلاف) و پرده‌های ضخیم جنوبی (کاهش ۳۰٪ نفوذ گرما)
نقش مسئولان: مهندسی فردا در آینه امروز
شبکه برق ایران برای جبران هر ۱۸۰۰ مگاوات افزایش مصرف، نیازمند احداث ۶۰۰۰ مگاوات نیروگاه جدید است، معادله‌ای که با رشد ۶. ۵ درصدی مصرف و توسعه ۲ درصدی ظرفیت، هر روز پیچیده‌تر می‌شود. انتظار ملت از متولیان، تحول در سه عرصه حیاتی است:
– شتاب‌بخشی به تجدیدپذیر‌ها – با سهم ناچیز ۱. ۰۶٪ از تولید برق (۱۲۳۱ مگاوات)، درحالی که طبق برنامه ششم توسعه باید به ۴۵۰۰ مگاوات می‌رسیدیم. تبدیل تابش سوزان خوزستان به منبعی پایدار، نه انتخاب که ضرورت بقاست.
– نوسازی شبکه‌های فرسوده – کاهش فوری تلفات ۱۵ درصدی انتقال (۳ برابر استاندارد اروپا) با هوشمندسازی و به‌روزرسانی پست‌ها.
– اصلاح قیمت‌گذاری انرژی– اجرای واقعی تعرفه‌های پلکانی برای صنایع پرمصرف (جریمه ۳۵۰ تومانی به ازای هر کیلووات‌ساعت) و مشوق‌های مؤثر برای مشترکان کم‌مصرف.
ریاضیات‌امید: اثر تجمعی دست‌های بیدار
اگر تنها یک میلیون خانواده دمای کولر را به ۲۵ درجه تنظیم کنند، ۶۰۰ مگاوات صرفه‌جویی می‌شود – معادل خروج یک نیروگاه از مدار. اگر پانصد هزار خانوار یخچال‌های فرسوده را جایگزین کنند، ۲۰۰ مگاوات کاهش دائم مصرف محقق می‌گردد. و اگر دو میلیون مشترک، لوازم را از حالت «خاموش» واقعی خارج سازند، برق پنج شهر کوچک تأمین می‌شود. این اعداد، رویا نیست؛ محاسباتی است مبتنی بر فرمول‌های استاندارد IEC ۶۰۳۵۰ و گزارش‌های عملیاتی شرکت‌های توزیع.
هنر ایرانی، آفرینش نور از دریچه خرد
تابستان سوزان، آزمونی است برای تاب‌آوری ملتی که تاریخش را با نوآوری نوشته است. هر درجه‌ای که بر کولر می‌افزایید، نسیمی است برای کودکِ در خاموشیِ امتحان فردا. هر لامپی که به‌هنگام خاموش می‌کنید، چراغی است برای دانشجوی محقق در آزمایشگاه. و هر اصلاحی در شبکه، سرفصلی نو در تاریخ علم و صنعت این سرزمین. ما هنرمان را نه در تحمل خاموشی، که در آفرینش نور پایدار به جهان نشان خواهیم داد، به شرطی که بدانیم: «برق، امانتی است در دستان امروز برای فردا‌هایی که هنوز از راه نرسیده‌اند».
