به گزارش پایگاه خبری سدپرس : نصب پنل خورشیدی، به ظاهر کاری ساده است. هر شهروند می‌تواند با چند تماس و یک سازه فلزی ساده، روی پشت‌بام خود پنل نصب کند. اما آیا این تمام ماجراست؟ آیا انرژی خورشیدی با همین نگاه ساده‌انگارانه می‌تواند بخشی از بار سنگین تأمین برق کشور را به دوش بکشد؟
واقعیت این است که ما با برقی از جنس هیجان مواجه شده‌ایم. هیجانی که اگرچه برآمده از نیاز به عبور از بحران‌های برق و تغییرات اقلیمی است، اما در غیاب استانداردسازی، جانمایی مهندسی، پایش اقلیمی، برنامه‌ریزی نگهداری و تحلیل بازدهی، می‌تواند نه تنها موفقیتی در پی نداشته باشد، بلکه منجر به هدررفت منابع، نارضایتی مردمی، و حتی فرسایش بدنه کارشناسی شود.
خوزستان؛ یک مثال قابل تأمل
خوزستان به عنوان استانی برخوردار از تابش آفتاب فراوان، ظرفیت بالایی در زمینه انرژی خورشیدی دارد. اما آیا فقط «تابش» کافی است؟
در این استان با چالش‌هایی چون ریزگردها، شرجی بالا، خوردگی تجهیزات و آلودگی‌های نفتی مواجه هستیم. تجربه میدانی نشان داده پنل‌هایی که در مناطق غبارخیز بدون طراحی محافظتی نصب شده‌اند، پس از مدتی راندمان‌شان به شکل محسوسی افت کرده و هزینه نگهداری‌شان از حد متعارف عبور کرده است. همچنین در مناطقی با بادهای گرم و شرجی شدید، شاهد تخریب اتصالات و پوسیدگی سریع تجهیزات هستیم.
به بیان ساده، خوزستان به خوبی نشان داده که نصب پنل بدون طراحی اقلیمی، بدون جانمایی اصولی، و بدون تدوین مدل نگهداری، نه تنها اثربخش نیست، بلکه منجر به نوعی «پراکندگی انرژی» و اتلاف منابع می‌شود.
پنل خورشیدی؛ یک سازه فنی نه یک المان تبلیغاتی
پنل خورشیدی، سازه‌ای ساده اما بسیار حساس است. این فناوری نیازمند:
جانمایی فنی بر اساس زاویه تابش و اقلیم محلی
پیش‌بینی و تأمین تجهیزات نگهداری دوره‌ای
تعیین ظرفیت مناسب بر اساس شبکه توزیع محلی و بازده مصرف
آموزش بهره‌برداران برای پایش و رسیدگی روزمره
هماهنگی با شرکت‌های برق منطقه‌ای برای جلوگیری از تزریق غیراصولی به شبکه است.
متأسفانه در بسیاری از مناطق کشور، نصب‌های انفرادی در حال گسترش است بی‌آن‌که زیرساخت‌های فنی برای پشتیبانی از آن‌ها فراهم شده باشد. نتیجه این بی‌برنامگی، ممکن است در آینده‌ای نزدیک به صورت اشباع شبکه، خرابی تجهیزات یا حتی افزایش نارضایتی عمومی خود را نشان دهد.
پیشنهاداتی برای وزارت نیرو و شرکت‌های تخصصی زیرمجموعه
برای عبور از این وضعیت و ایجاد یک مسیر حرفه‌ای، پیشنهاد می‌شود:
۱. تدوین “اطلس ملی انرژی خورشیدی” با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی، فنی و اجتماعی
۲. الزام شرکت‌های پیمانکار به دریافت تأییدیه تخصصی پیش از اجرا
۳. ایجاد مراکز خدمات پس از نصب با استانداردهای نگهداری و پایش در مناطق مختلف
۴. تولید محتوای آموزشی فنی برای شهروندان و بهره‌برداران خانگی
۵. هم‌افزایی با شرکت‌های برق منطقه‌ای برای طراحی مدل‌های تزریق اصولی به شبکه
در پایان باید گفت که توسعه انرژی خورشیدی، ضرورت انکارناپذیر آینده ایران است. اما این توسعه باید در بستر دانش، اقلیم، مدیریت پروژه و ساختارهای نگهداری رخ دهد. برق هیجانی، شاید در کوتاه‌مدت چراغی را روشن کند، اما در بلندمدت می‌تواند مسیر توسعه را به بیراهه ببرد و ضروری است نهادهای تصمیم‌ساز و مجری، صدای متخصصان و کارشناسان فنی را بشنوند و با مشارکت بدنه مهندسی کشور، مدلی پایدار، بومی‌سازی‌شده و فنی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر ترسیم کنند. این مسیر، فقط با هیجان شروع نمی‌شود؛ با عقلانیت و برنامه‌ریزی ادامه پیدا می‌کند.
تحریریه پایگاه خبری سدپرس
