به گزارش پایگاه خبری؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد وزارت نیرو با بودجه ۸۱ هزار میلیارد تومانی، در رتبه هفتم بین وزارتخانه‌ها از نظر تخصیص بودجه قرار دارد. این در حالی است که وزارتخانه‌هایی مانند بهداشت (۵۷۳ هزار میلیارد تومان)، رفاه (۴۵۲ هزار میلیارد تومان) و آموزش و پرورش (۳۹۶ هزار میلیارد تومان) بودجه‌های بالاتری دریافت کرده‌اند.
از سوی دیگر، بودجه وزارت نفت تنها ۵۷۲ میلیارد تومان (معادل ۰.۰۰۳ درصد از کل بودجه) است که نشان‌دهنده کاهش شدید سهم نفت در بودجه عمومی و احتمالاً تمرکز بر کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و توجه بیشتر به انرژی‌های تجدیدپذیر است.
رشد چشمگیر بودجه ساتبا
یکی از نکات برجسته در لایحه بودجه ۱۴۰۴، رشد ۱۳۹ درصدی بودجه ساتبا به ۱۵ هزار میلیارد تومان است. این افزایش نشان‌دهنده اولویت‌دهی به توسعه انرژی‌های پاک مانند خورشیدی و بادی برای کاهش ناترازی انرژی و وابستگی به سوخت‌های فسیلی است.
کارشناسان معتقدند این افزایش بودجه می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در حوزه تجدیدپذیرها، ایجاد اشتغال و کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی منجر شود.
شش نکته کلیدی توسعه‌ای در بودجه ۱۴۰۴
۱. حوزه رفاه: تخصیص ۷۷۷ هزار میلیارد تومان به صندوق‌های بازنشستگی و ۴۵۲ هزار میلیارد تومان به وزارت رفاه، نشان‌دهنده تلاش برای بهبود حمایت‌های اجتماعی است.
۲. حوزه سلامت: بودجه ۵۷۳ هزار میلیارد تومانی وزارت بهداشت، بهبود زیرساخت‌های درمانی و دسترسی به خدمات سلامت را هدف قرار داده است.
۳. تحقیق و توسعه: رشد ۱۰۶ درصدی بودجه سازمان بیمه سلامت و ۱۰۴ درصدی سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان، بیانگر تمرکز بر نوآوری و ارتقای کیفیت آموزشی است.
۴. حوزه آموزش: افزایش ۱۷۵ درصدی بودجه سازمان نوسازی مدارس، به بهبود کیفیت آموزشی و توسعه زیرساخت‌های آموزشی کمک خواهد کرد.
۵. حوزه انرژی: رشد بودجه ساتبا و کاهش سهم نفت، استراتژی تنوع‌بخشی به منابع انرژی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی را تقویت می‌کند.
۶. نهاد توسعه‌ای: ایجاد نهاد پیشران با بودجه ۱۷۰ میلیارد تومان، نشان‌دهنده هدف‌گذاری برای پروژه‌های کلان ملی است.
چالش‌های ساختاری و نابرابری‌ها
علیرغم نقاط قوت، چالش‌هایی مانند توزیع نامتوازن اعتبارات محرومیت‌زدایی وجود دارد. با وجود رشد ۸۰ درصدی این اعتبارات به ۱۶۵ هزار میلیارد تومان، تخصیص منابع بر اساس شاخص‌های چندبعدی فقر به‌طور کامل رعایت نشده است.
همچنین، وابستگی صندوق‌های بازنشستگی با افزایش ۷۱ درصدی اعتبارات به ۷۷۷ هزار میلیارد تومان، نگرانی‌ها درباره اتکای این صندوق‌ها به بودجه عمومی را افزایش داده است.
کاهش سهم استانی از منابع عمومی از ۵۶ درصد در سال ۱۴۰۳ به ۴۴ درصد در سال ۱۴۰۴ نیز ممکن است توسعه مناطق روستایی و استانی را تحت تأثیر قرار دهد.
تحلیل تأثیرات کلان اقتصادی
رشد مصارف عمومی بودجه ۱۴۰۴ نسبت به ۱۴۰۳، ۹۳ درصد افزایش یافته است که عمدتاً ناشی از رشد ۲۵۳ درصدی تملک دارایی‌های مالی (مانند تسهیلات بانکی و اوراق) و ۵۰ درصدی تملک دارایی‌های سرمایه‌ای است.
کسری بودجه پیش‌بینی‌شده حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است که احتمالاً از طریق «پولی‌سازی» (استقراض از بانک مرکزی) تأمین خواهد شد. این امر می‌تواند خطر افزایش تورم و فشار بر ارزش پول ملی را به همراه داشته باشد.
تأکید بر انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش سهم نفت، در بلندمدت به کاهش تأثیر تحریم‌ها و تنوع‌بخشی به اقتصاد کمک می‌کند، اما در کوتاه‌مدت، کاهش درآمدهای نفتی ممکن است شکاف بودجه‌ای را تشدید کند.
جمع‌بندی و چشم‌انداز
لایحه بودجه ۱۴۰۴ با تأکید بر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، سلامت و رفاه اجتماعی، گام‌های مثبتی برداشته است. اما چالش‌های ساختاری مانند کسری بودجه فزاینده، توزیع نامتوازن منابع و وابستگی به درآمدهای غیرپایدار نیازمند توجه ویژه و اصلاحات اساسی است.
موفقیت این سیاست‌ها منوط به اجرای دقیق، شفافیت در تخصیص منابع و کاهش فشارهای تورمی است. در صورت عدم انجام اصلاحات عمیق، خطر تشدید ناترازیهای مالی و اجتماعی در سال‌های آینده وجود خواهد داشت.
