معاون سازمان آب و برق خوزستان در گفتوگو با همشهری تأیید میکند که فرونشست سد مسجدسلیمان که از زمان آبگیری آغاز شده بود به ۶ متر در بدنه سد رسیده است. مسعود حکمی توضیح میدهد: عملیات اجرایی سد مسجدسلیمان در سال ۷۱ توسط شرکت آب و نیرو آغاز و آبگیری در سال ۸۱ بهدلیل وقوع سیلاب در شرایط خاص و با سرعت بالایی انجام شد که بخش مهمی از مشکلات بدنه ازجمله فرونشست در چند قسمت را بهدنبال داشت.
این سد باوجود مشکلات در سال ۸۷ تحویل سازمان آب و برق شد، ولی از ابتدا مشکلات بدنه، برمهای جناحین و مغار نیروگاه و ترانسفورماتور به شکل واضح خودنمایی میکرد؛ به همین دلیل با انتخاب مشاوران ذیصلاح وضعیت سد و تاسیسات جانبی را بررسی کردیم که مشاور طراح (شرکت ژاپنی نیپون کویی) پایداری سد را تأیید کرد.
وی میافزاید: یکی از مشکلاتی که با آن مواجه هستیم، ریزش بخشهایی از برمهای جناح راست سد بهعلت شیب نامناسب اجرا شده در زمان ساخت و نیز گرفتگی زهکشهای احداثی و وجود لایههای مارنی سست در محل است. بخش مغار نیروگاه (تونلهای قرارگیری ژنراتورها) نیز بهدلیل اجرای نادرست میل مهارهای سقف و نیز تخلیه نشدن لایه رس موجود در زمان ساخت با مشکلاتی روبهرو و از آنجایی که خواص رس جذب بالا و تورم بر اثر این جذب است، منجر به جداشدگی تاندونها و میلمهارها در بخشهایی از سقف نیروگاه شد.
حکمی با بیان اینکه بخش زیادی از نشست بدنه سد طبیعی و ناشی از نشست تحکیمی و بخشی به دلایل فنی است، ادامه میدهد: سازمان آب و برق با جلب نظر وزارت نیرو مطالعات علاجبخشی سد، بخشهای ساختمانی نیروگاهی و برمهای جناح راست را از سال ۹۶ آغاز کرد. در فاز اول این مطالعات، اصلاح مغار و برمها و جایگزینی ابزارهای نصب شده در بدنه سد که تقریبا تا ۹۰ درصد آسیب دیده بودند در دستور کار قرار گرفت. هماکنون ابزارهای سد تا حدود ۹۷ درصد تکمیل و نصب شدهاند. عملیات اجرایی مغار و برمهای جناح راست نیز با ۱۵ درصد پیشرفت در حال انجام و مطالعات بدنه نیز از نیمه دوم سال ۹۹ توسط شرکت مهندسی مشاور سد و تونل پارس آغاز شده است.
بهگفته وی، نتایج بهدست آمده تاکنون نظریه شکست مصالح بهکار رفته در بدنه(particle breakage) را تقویت کرده است؛ ضمن آنکه سد در شرایط پایداری قرار دارد. ارتفاع آزاد (free board) سد مسجد سلیمان حدود ۱۰ متر است که خطر نشست روگذر سد(over toping) را کاملا منتفی میکند و از سوی دیگر، جریان آب در پشت سد کاملا کنترل شده و شرایط ایمن برقرار است. همچنین نمونهبرداری از هسته طی مطالعات گواه عملکرد مناسب آن است.
حکمی از اعلام هزینه مطالعات و علاجبخشی خودداری میکند و میگوید: با توجه به لزوم کنترل مطالعات، سازمان آب و برق پنل فنی متشکل از استادان و متخصصان صاحبنام را تشکیل داد که بهصورت مداوم نتایج حاصل از مطالعات را پایش و آنالیز میکنند. اکنون مراحل تکمیلی مطالعات در سایر بخشهای پوسته در حال انجام است که پس از تکمیل مطالعات و مشخص شدن علت نهایی نشستها طرح علاجبخشی بدنه تهیه و اجرا خواهد شد.
وی درباره ریزش مغار و احتمال شکست سد و شور شدن آبهای پاییندست سد تأکید میکند: مغار نیروگاه به هیچ عنوان ریزش نکرده و عملیات علاجبخشی سد کاملا تحکیمی و برای رفع خطرات احتمالی است و خطری نیروگاه را تهدید نمیکند و نگرانی درباره شکست سد وجود ندارد. اتفاق خاصی در این سد رخ نخواهد داد و در بدترین شرایط بهدلیل ناچیز بودن حجم سد مسجدسلیمان در مقابل حجم مخزن سد گتوند (حدود ۱۰ درصد) تخلیه آن اثر سوئی بر مخزن سد گتوند ایجاد نخواهد کرد؛ ضمن آنکه تخلیه مخزن این سد در این شرایط نیز بهصورت تدریجی و کنترل شده انجام خواهد شد؛ بهصورتی که خسارتی متوجه سد گتوند نشده و تأثیری بر شوری پاییندست نداشته باشد.
