«برق آبی» (Hydroelectricity) یا هیدروالکتریسیته اصطلاحی است که به انرژی الکتریکی تولیدی از نیروی آب جاری اطلاق میشود.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی سدها و نیروگاه های ایران : شایعترین نوع نیروگاه برقآبی با ایجاد یک سد روی یک رودخانه و ذخیرهی آب در یک مخزن ایجاد میگردد. آب آزاد شده از مخزن از طریق یک توربین جریان مییابد. این جریان توربین را به چرخش درمیآورد که به نوبه خود ژنراتور را برای تولید برق فعال میکند. اما انرژی برقآبی لزوما نیازی به یک سد بزرگ ندارد. بعضی از نیروگاههای انرژی آبی فقط از یک کانال کوچک برای انتقال آب رودخانه از طریق یک توربین استفاده میکنند.
نوع دیگر نیروگاه انرژی آبی، «نیروگاه تلمبه ذخیرهای» (pumped storage plant) نامیده میشود. الکتریسیته از یک شبکه برق به ژنراتورهای تولید ارسال میگردد. در این نیروگاه ژنراتورها باعث چرخش توربینها در جهت عکس میگردند. این حرکت آب را از سطح رودخانه یا از یک مخزن سطح پایین به مخزن بالا پمپ میکند، جایی که ذخیرهسازی برق صورت میگیرد. برای تولید برق، آب از مخزن بالایی به مخزن پایینی یا رودخانه جریان مییابد. توربینها در جهت جلو میچرخند و ژنراتورها برای تولید برق فعال میشوند. این روش یکی از معدود روشهای ذخیرهی انرژی الکتریکی نیز به شمار میآید.
بهترین واحد نیروگاهی سوخت فسیلی با بازده ۵۰ درصد یا کمی بیشتر کار میکند. در ایالات متحده به طور متوسط، هزینهی تولید هر کیلووات ساعت برق، ۰.۸۵ سنت محاسبه میگردد. این عدد معادل ۵۰ درصد هزینهی تولید برق از انرژی هستهای، ۴۰ درصد هزینهی سوختهای فسیلی و ۲۵ درصد هزینهی استفاده از گاز طبیعی است.
مزایای انرژی آبی به شرح زیر است:
- هنگامی که سد ساخته میشود، برق را میتوان با سرعت ثابت تولید کرد. اگر برق مورد نیاز نباشد، میتوان دریچهها را بست. به طوری که تولید برق متوقف شود. از آب ذخیره شده برای زمانهایی که تقاضای تولید برق بالاست، استفاده میگردد.
- عمر سدها برای چندین دهه طراحی میشوند و بنابراین میتوانند سالهای زیادی برق تولید کنند.
- دریاچهای که در پشت سد شکل میگیرد، میتواند برای ورزشهای آبی و فعالیتهای اوقات فراغت مورد استفاده قرار گیرد. اغلب سدهای بزرگ جزء جاذبههای گردشگری هستند.
- از آب دریاچه میتوان برای آبیاری استفاده نمود.
- ذخیرهسازی آب در دریاچهها به منظور ذخیرهسازی انرژی برای مواقع مورد نیاز امکانپذیر است. در هنگام ضرورت، میتوان با آب ذخیره شده شروع به تولید برق نمود.
