سدپرس؛ ایمان پشتوان*: صنعت برق اصلی‌ترین و موثرترین زیرساخت برای توسعه و ادامه حیات جوامع امروزی است و بدون برق هیچ یک از فعالیت‌های جامعه قابل تصور نیست. با توسعه کشورها و افزایش جمعیت، توسعه صنعتی و ظهور فناوری‌های نوین مصرف انرژی نیز افزایش یافته و میزان تولید انرژی باید تقاضای بازار مصرف رو به رشد را فراهم کند.
با وجود برخی سیاست‌های حمایتی برای خصوصی‌سازی صنعت برق و از طرفی وجود برخی ابهامات و اشکالات قراردادی، همواره نگاه سیاست‌گذاران تامین انرژی به حفظ راندمان و بهره‌وری نیروگاه‌های موجود است.
صنایع نیروگاهی همچون سایر صنایع در پی افزایش قابلیت اطمینان، کاهش هزینه‌های عملیاتی فرآیند تولید، افزایش ایمنی و افزایش رضایت مشتریان بوده و به تلخیص «بهره‌وری» بوده و همه کوشش و اهتمام خویش و نیروهای صنعت برق را برای نیل به این هدف گسیل می‌سازند.
بهره‌وری کلید پایدار ماندن شرکت‌های صنعتی و خدماتی در دنیا است و صنعت برق خصوصاً بخش تولید انرژی از این قاعده مستثنی نیست.
یکی از مصادیق افزایش بهره‌وری در شرکت‌های تولید انرژی، نگهداری و تعمیرات به موقع است. به عبارتی اصلی‌ترین هدف سیستم نگهداری و تعمیرات نیروگاهی، بهینه کردن توانایی تجهیزات اصلی و کمکی تولید انرژی با تمرکز بر حفظ راندمان، حداکثر تولید، کاهش فرسایش و خرابی‌ها و در نتیجه کاهش خروج اضطراری نیروگاه‌هاست.
در نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی، تولید توان به دلیل تامین انرژی حرارتی از واحدهای گازی برای بخش بخار، مهندسی و برنامه‌ریزی عملیات و اجرای دقیق و نظام‌مند نگهداری و تعمیرات می‌تواند موجبات کاهش هزینه‌های تعمیراتی تکراری و متوالی و در نتیجه افزایش قابلیت اطمینان تجهیزات را فراهم کند.
با توجه به لزوم تامین انرژی پایدار در شرایط پیک بار و احتراز از هرگونه خروج کوتاه مدت و بلند مدت اضطراری، سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های مهم و استراتژیک شرکت‌های مدیریت تولید برق به سمت تعمیرات پیشگیرانه رهنمون می‌شود.
در این راستا همواره کوشش جهادگونه مدیران و کارکنان صنعت برق در زمان تعمیرات اساسی نیروگاه‌ها می‌تواند نوید بخش پایداری تولید انرژی و کاهش خاموشی‌ها در فصل گرم باشد.
از آنجایی که صنعت برق یک صنعت استراتژیک بوده و بروز هرگونه توقف تولید ممکن است که تبعات گسترده‌ای در سطح ملی و منطقه‌ای داشته باشد، لذا فعالیت‌های تعمیرات و نگهداری نیروگاه‌ها عمدتاً با رویکرد پیشگیرانه مدیریت و راهبری می‌شوند.
بدیهی است که در اجرای صحیح و هدفمند تعمیرات پیشگیرانه برخی برنامه‌ریزی‌های کارآمد و مهندسی شده ضروری است. به این منظور مزیت‌ها و نتایج حاصل از مدیریت صحیح تعمیرات پیشگیرانه برای تجهیزات تولید نیروگاهی می‌تواند در قالب مطلوبیت بالای تجهیزات اصلی و کمکی واحدهای گازی و بخار به دلیل کاهش توقف‌های غیر برنامه‌ریزی شده، کاهش تولید از دست رفته واحدهای گازی و بخار به سبب چابکی تجهیزات و استقرار سیستم پایش وضعیت CM، کاهش قابل ملاحظه ضایعات و اسقاطی‌ها برای قابلیت بالای اطمینان تجهیزات تولید توان، کاهش هزینه های تعمیرات تجهیزات دوار بدلیل روغن‌کاری منظم، بازرسی‌ها و تعویض به موقع قطعات معیوب و افزایش درآمد‌های فروش انرژی سالیانه به تبع کاهش خروج‌های اضطراری و پایداری تولید خلاصه شود.
* کارشناس مکانیک بهره‌برداری نیروگاه شهید سلیمانی کرمان
