ساخت بزرگترین سد ها در هر کشوری نشان از توانمندی‌های استراتژیک آن کشور در حوزه عمران و شهرسازی دارد. در این مقاله همراه ما باشید تا با بزرگترین سدهای جهان آشنا شویم.
سدپرس : با بررسی سایت‌های تخصصی و منابع معتبر علمی در مورد ظرفیت ذخیره‌سازی آب در سدهای مختلف دنیا به فهرستی از بزرگترین سد های جهان می‌رسیم که برخی از آنها در اروپا و آمریکا و برخی دیگر در قاره آفریقا قرار دارند. شاید وجود کشورهای آفریقایی در فهرست کشورهایی که دارای بزرگترین سدهای جهان هستند کمی تعجب برانگیز باشد، اما فراموش نکنید که بزرگترین رودخانه جهان یعنی رود نیل با طول بیش از شش هزار کیلومتر در قاره آفریقا واقع شده و از بیش از ده کشور آفریقایی عبور می‌کند؛ پس طبیعی است که برخی از بزرگترین سد ها در این قاره قرار گرفته باشند.
۱. سد Kariba
بزرگترین سد جهان بین دو کشور زیمباوه و زامبیا بر روی رودخانه زامبیزی بنا نهاده شده است. سد Kariba که ۱۲۸ متر ارتفاع و ۵۷۹ متر طول دارد با ظرفیت ۱۸۵ میلیارد متر مکعب آب، پر آب ترین سد جهان نیز هست. طراحی اولیه این سد که قرار بود یکی از بزرگترین سدهای جهان باشد توسط یک معمار فرانسوی به نام آندره کویین انجام گرفت که بعدها یک کنسرسیوم ایتالیایی متشکل از چند کمپانی بزرگ در بین سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۵۹ وظیفه ساخت آن را به عهده گرفتند. مراحل ساخت این سد با سرعتی باورنکردنی پیش رفت و در عرض چهار سال تبدیل به بزرگترین سد جهان شد. همچنین این سد عظیم به وسیله دو توربین، ظرفیتی معادل ۱۳۲۰ مگاوات برق تولید می‌کند که بین دو کشور زیمباوه و زامبیا تقسیم می‌گردد.
۲. سد Bratsk
۳. سد Akosombo
با ظرفیتی معادل ۱۴۴ میلیارد متر مکعب، سد Akosombo در بین بزرگترین سدهای جهان در جایگاه سوم قرار می‌گیرد. این سد با ارتفاع ۱۱۴ متری و طول ۶۶۰ متری خود، دریاچه Volta در کشور غنا را بوجود آورده است. در واقع با ساخت بزرگترین سد کشور غنا یعنی سد Akosombo، دریاچه Volta به عنوان بزرگترین دریاچه مصنوعی جهان شناخته می‌شود. این سد که با حمایت مالی بانک جهانی و همچنین کشورهای آمریکا و انگلیس در بین سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۵ ساخته شده، مسئول تولید انرژی الکتریکی لازم برای سه کشور غنا، بنین و توگو است.
۴. سد Daniel-Johnson
سد Daniel-Johnson علاوه بر کسب رتبه چهارم در بین بزرگترین سدهای جهان از لحاظ ظرفیت ذخیره سازی، به عنوان بزرگترین سد قوسی جهان نیز شناخته می‌شود. این سد که در استان کبک کشور کانادا قرار دارد بر روی رودخانه Manicouagan واقع شده و با ۲۱۴ متر ارتفاع و ۱۳۰۰ متر طول، ظرفیتی معادل ۱۴۰ میلیارد متر مکعب دارد. این سد که ساخت آن در بین سال‌های ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۰ طول کشیده، بزرگترین سد کشور کاناداست که به افتخار اولین نخست وزیر در استان کبک نامگذاری شده است.
۵. سد Guri
پنجمین سد از بزرگترین سدهای جهان با توجه به ظرفیت ذخیره سازی در کشور ونزوئلا قرار دارد. سد Guri از منحصربه‌فردترین سدهای جهان با ظرفیتی معادل ۱۰ هزار مگاوات تولید انرژی است که تقریباً ۷۰ درصد انرژی الکتریکی مورد نیاز کشور ونزوئلا را تامین می‌کند. صرفاً به همین دلیل نیز با نام نیروگاه برق آبی سیمون بولیوار هم شناخته می‌شود. سد Guri که بزرگترین سد کشور ونزوئلاست، ۱۶۲ متر ارتفاع و هفت و نیم کیلومتر طول دارد که آن را تبدیل به طویل ترین سد جهان نیز می‌کند.
۶. سد Aswan
بزرگترین سد جهان بر روی رودخانه نیل در کشور مصر قرار دارد. سد Aswan با ۱۳۲ میلیارد متر مکعب ظرفیت در رتبه ششم از فهرست بزرگترین سدهای جهان قرار می‌گیرد که در بین سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ ساخته شده است. دریاچه پشت این سد به نام جمال عبدالناصر رئیس جمهور سال‌های پیش کشور مصر که دستور ساخت سد را داد نامگذاری شده است. این سد همچنین با تولید ۲۱۰۰ مگاوات برق انرژی الکتریکی مورد نیاز کشورهای مصر و سودان را تامین می‌کند.
۷. سد W.A.C. Bennett
سد W.A.C. Bennett بر روی رودخانه صلح در استان بریتیش کلمبیا در کشور کانادا قرار دارد. این سد یکی از بزرگترین سدهای جهان با ظرفیت معادل ۷۴ میلیارد متر مکعب گنجایش، ارتفاع ۱۸۳ متر و طول بیش از ۲ کیلومتر است. همچنین این سد در بین سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۷ ساخته شده و بزرگترین سد استان بریتیش کلمبیاست که به افتخار اولین نخست وزیر این منطقه نامگذاری شده است. نیروگاه برق آبی سد Bennett نیز در سال ۱۹۶۸ با ظرفیت ۲۷۹۰ مگاوات شروع به تولید انرژی الکتریکی کرده است.
۸. سد Krasnoyarsk
هشتمین سد از بزرگترین سدهای جهان نیز در کشور روسیه قرار گرفته است. Krasnoyarsk نام سدی است که بر روی رودخانه انیسج در منطقه سیبری واقع شده و ظرفیتی بیش از ۷۳ میلیارد متر مکعب دارد. همچنین ارتفاع آن به ۱۲۴ متر و طول آن به حدود یک کیلومتر می‌رسد. ساخت این سد که قرار بود یکی از بزرگترین سد های جهان باشد در سال ۱۹۵۶ آغاز شد و بعد از تقریبا ۱۶ سال در سال ۱۹۷۲ به پایان رسید. نیروگاه آبی سد Krasnoyarsk نیز با ظرفیت ۶ هزار مگاوات، بزرگترین سد از نظر تولید انرژی الکتریکی در کشور روسیه است که وظیفه تامین برق برای کارخانه آلومینیوم UC Rusal در منطقه سیبری را دارد.
۹. سد Zeya
سد Zeya در سال ۱۹۷۵ در کشور روسیه در نزدیکی مرز مشترک با کشور چین ساخته شده است. این سد با ظرفیت ۶۸ میلیارد متر مکعب یکی از بزرگترین سدهای جهان است که برای ساختن آن چیزی نزدیک به دو میلیارد متر مکعب بتن ریزی شده است. ارتفاع سد Zeya بیش از ۱۱۰ متر و طول آن به ۷۱۴ متر می‌رسد و ظرفیتی معادل ۷۰ میلیارد متر مکعب دارد که بزرگترین سد منطقه آمور نام گرفته است.
۱۰. سد Robert-Bourassa
با ارتفاعی معادل ۱۶۲ متر و طول ۲.۸ کیلومتر سد Robert-Bourassa در استان کبک از کشور کانادا به عنوان دهمین سد از بزرگترین سدهای جهان با گنجایش ۶۱ میلیارد متر مکعب شناخته می‌شود. دریاچه پشت این سد مساحتی حدود سه کیلومتر مربع را تحت پوشش خود قرار داده و نیروگاه برق آبی آن با ظرفیت ۵ هزار و ۶۰۰ مگاوات در فاصله ۱۴۰ متری زیر زمین ساخته شده است. بنابراین سد Robert-Bourassa بزرگترین سد بتنی جهان نام می‌گیرد.
سخن پایانی
سدسازی یکی از مهم‌ترین دستاوردهای علمی انسان‌هاست. با ساخت سدها در مناطق مختلف جهان امکان ذخیره آب برای مصارف عمده خانگی، کشاورزی و صنعتی وجود دارد. به علاوه دریاچه‌هایی که سدها در پشت خود بوجود می‌آورند آنها را تبدیل به مراکزی تفریحی و گردشگری برای انسان‌ها می‌کند. با این تفاسیر ساخت بزرگترین سدها نیاز به صرف بودجه کلان در کنار عملیات اجرایی و مهندسی چندین و چند ساله دارد تا نهایتا به بهره‌برداری برسد. لذا بزرگترین سدهای جهان نوعی شاهکار مهندسی هستند که به دست متخصصان توسط شرکت‌های بزرگ ساخته می‌شوند. چنین شاهکارهایی در ایران نیز وجود دارند که نمونه‌هایی از آن را در فهرست بزرگترین سدهای ایران مشاهده کردید. اکنون نوبت شماست تا نظر خود را در مورد بزرگترین سدهای جهان و ایران برای ما بنویسید. نظرات خود را در قسمت کامنت‌ها وارد کنید تا مورد استفاده ما و مخاطبان پلازامگ قرار گیرند.
